دکتر مهرداد رضایی

روش جدید در درمان Anal Fissure

آشنائی با بیماری :
فیشر آنال یا شقاق مقعد یک بیماری است که به صورت زخمی در مخاط ناحیه مقعد خود را نشان می­دهد، این زخم در محل تقاطع مخاط و پوست ناحیه مقعد Muco Cutaneaus Junction و به طرف ناحیه مقعد و خط دندانه­ای dentate line پدیدار می­گردد. بیشتر اوقات در ناحیه میانی خلفی ظاهر می­شود ولی ممکن است در هر قسمتی از اطراف مقعد ظاهر شود.
در قسمت قدامی میانی Anterior Midline Fissure در %10 فیشر زنان دیده می­شود و %1 فیشر آقایان محل فیشر (شقاق) Anterior Midline می­باشد.

زخم فیشر باعث درد شدید در هنگام دفع (depecation) و بعد از دفع post depecation می­شود و از دیگر علائم فیشر آنان خونریزی در هنگام depecation نیز شایع است فیشرهائی که در محل­های غیرعادی و متعدد باشند ممکن است در بدخیمی­ها و بیماری­های التهابی روده و یا سیستمیک دیده شود، مثلاً Hiv، Hematologic disorders، بیماری­های عفونی مثل توبرکولوز و یا سفیلیس دیده شود. در تروماها هنگام روابط جنسی و یا شیمی­درمانی هم ممکن است دیده شود.

واقعاً تابحال علت دقیق بیماری مشخص نگردیده عوامل مساعد­کننده شناخته شده ولی اتیولوژی بیماری نامشخص است ولی فیشر آنان مشخص می­شود با اسپاسم اسفنکتر داخلی که باعث اسکیمی لوکال (ناحیه­ای) در محل فیشر یا زخم که این اسکیمی مانع از بهبودی زخم می­شود.
درمان تهاجمی فیشر آنال، پارشیال لاترال اسفنکتروتومی است یعنی قسمتی از عضله اسفنکتر را بریده که باعث از بین رفتن اسپاسم اسفنکتر می­گردد که این رهائی از اسپاسم منجر به بهبودی در 95 درصد موارد می­شود البته این نکته قابل ذکر است که همین قطع اسفنکتر حتی به صورت partial در 30% موارد ممکن است.

خطر بی­اختیاری در دفع مدفوع را در پیش داشته باشد این نوع درمان یعنی رهائی از اسپاسم سرانجام تحقیق درباره درمان­های غیرتهاجمی گردید طرق دیگر درمانی انتخاب راه­های ثانویه و مبارزه با مشکلات بوجود آمده مثل اسکیمی ناحیه زخم که از داروهای افزایش­دهنده Blood Suply و گشادکننده عروق و Calcium ctianel blolckers که موفقیت­های نسبی را در بر داشته ولی نتایج راضی­کننده نیست.

این درمان­های داروئی عوارضی مانند سردرد سرگیجه در بر دارند که برای بیمار خوش­آیند نیستند.
تحقیقات نشان می­دهد تزریق بوتیلیوم توکسین بهترین طریق درمان غیرتهاجمی فیشر آنال است که نتایجی شبیه عمل­های جراحی قطع اسفنکتر را دارد ولی بدون عوارض بی­اختیاری مدفوع تحقیقات همکاران من که در دانشگاه­های انگلستان (دانشگاه اکسفورد) در دانشگاه استلفورد هاروارد نشان می­دهد که درمان غیرتهاجمی فیشر آنال به طریق استفاده از بوتیلیوم توکسین نتایجی مشابه عمل جراحی تهاجمی فیشر آنال دارد.
با در نظر گرفتن مدت عمل راحتی استفاده از بوتیلیوم توکسین هزینه درمانی عوارض بسیار کم بعد از عمل می­توان این طریق درمانی غیرتهاجمی را انتخاب کرد.